Price Impact là gì? Trong giao dịch, đây là sự tác động mà lệnh mua/bán của giao dịch đó có khả năng tạo ra đối với giá trị tài sản trên thị trường. Ngoài ra, Price Impact còn có khả năng bị tác động từ tính thanh khoản cùng với Volume. Hiện còn có nhiều Trader chưa phân biệt được Price Impact và slippage? Vậy tác động giá là gì? Chúng có điểm gì khác biệt và làm cách nào để giảm thiểu Price Impact xảy ra trong giao dịch tiền điện tử? Cùng tìm hiểu qua bài viết sau.
Price Impact là gì?
Tác động giá hay Price Impact, là một thuật ngữ dùng để chỉ mức độ tác động (theo tỷ lệ %) của 1 lệnh giao dịch (lệnh mua/bán) đối với giá thị trường của tài sản giao dịch. Bên cạnh đó, nó còn có thể bị tác động từ những yếu tố khác đó là Volume (Khối lượng giao dịch) cùng với Liquidity (tính thanh khoản) của tài sản.
Có thể hiểu theo cách khác thì tác động giá nói tới sự chênh lệch giữa giá thị trường trên thực tế và giá hiện tại, những trader cần phải thanh toán khi tiến hành một giao dịch. Với mức giá trị thực tế có thể được được ước lượng thông qua giá trị tài sản mà trader sẽ nhận sau khi giao dịch hoàn tất.
Tác động giá có thể diễn ra trên cả sàn giao dịch phi tập trung (DEX) và sàn tập trung (CEX), thế nhưng tác động giá sẽ thường có xu hướng xảy ra cao hơn tại những sàn phi tập trung vì tính thanh khoản tại sàn giao dịch này thấp hơn so với sàn tập trung.
Hình ảnh dưới đây thể hiện hai mức tác động giá thấp và cao khi tiến hành giao dịch tại sàn Uniswap:
- Tác động giá thấp (0.053%) không làm ảnh hưởng quá nhiều tới việc tiến hành các giao dịch của Trader.
- Tác động giá cao (98%) lúc này sẽ có những tác động mạnh mẽ tới giá thị trường của tài sản, từ đó sẽ khiến Trader phải chịu một khoản thiệt hại lớn nếu tiến hành giao dịch.
Cách tính tác động giá như thế nào?
Price Impact sẽ giúp bạn thấy được lệnh giao dịch mà bạn muốn thiết lập sẽ được tiến hành ở mức giá cao hoặc thống thấp hơn bao nhiêu % so với mức giá mà bạn mong muốn vì thiếu tính thanh khoản cho tài sản giao dịch.
Khi bạn thực hiện giao dịch tại một nền tảng phi tập trung, Price Impact sẽ bị tác động bởi 2 yếu tố chủ chốt đó là:
- Volume của nhà giao dịch so với kích thước thanh toán tại pool giao dịch.
- Công thức mà sàn giao dịch phi tập trung sử dụng, chẳng hạn như CPMM (phép tính x*y=k), CLMM (Thanh khoản tập trung),…
Thế nhưng, để đo lường được tác động giá (%) thì bạn có thể áp dụng thuật toán dưới đây:
Ví dụ minh hoạ về tác động giá
Để có thể nắm rõ hơn về tác động giá, bạn có thể tham khảo một số ví dụ dưới đây:
Chẳng hạn như bạn muốn mua vào một lượng token A, với khoản tiền là 100,000 USD. Lúc đó, 1 token A đang có mức giá là 1 USD. Xét theo lý thuyết thì với khoản tiền là 100,000 USD thì bạn có thể mua được 100,000 A.
Thế nhưng, khi tiến hành đặt lệnh mua 100,000 A với mức giá thị trường tại sàn giao dịch X, thời điểm đó sàn hiện chỉ còn có sẵn 50,000 A để bán với mức giá là 1 USD (Tức là 50,000 USD). Điều này có thể hiểu là bạn không thể mua đủ số lượng token A như bạn mong muốn tại thời điểm này. Cùng với đó, vì bạn chưa tiến hành giao dịch, cho nên lệnh mua của bạn sẽ hình thành một tác động giá lên loại tài sản mà bạn muốn mua. Nó sẽ xảy ra cụ thể như dưới đây:
Sàn giao dịch X thiếu thanh khoản, vì vậy phải mua lại token A từ bên cung đang có sẵn tại thị trường, lúc này sẽ làm tăng nguồn cung đồng thời tăng giá token A. Chẳng hạn như token A tăng lên 2 USD.
Kết quả, bạn chỉ tiến hành một lệnh giao dịch tại sàn X, tuy nhiên thực chất bạn đã:
- Mua 50,000 token A với tổng số tiền 50,000 USD, tương ứng với 1 token A = 1USD.
- Dùng 50,000 USD còn lại để mua token A với mức giá là 2 USD, tức là bạn sẽ mua được 25,000 token A.
Tóm lại, trên thực tế với 100,000 USD bạn sẽ chỉ mua được 75,000 token A.
Như vậy mức giá trung bình của toàn bộ token A mà bạn mua là: [(50,000*1) + (25,000*2)]/75,000 = ~1.33 USD.
Trong ví dụ này, tác động giá = [(~1.33 – 1)/1] x 100 = ~33%.
Điểm khác biệt giữa Price Impact và Slippage là gì?
Tại thị trường tiền điện tử, nhiều nhà giao dịch chưa phân biệt rõ ràng hai khái niệm Price Impact là gì và Slippage (trượt giá) là gì, họ vẫn nghĩ rằng 2 thuật ngữ này đều giống nhau, vì chúng đều dùng để chỉ sự chênh lệch giữa mức giá thực tế trên thị trường và mức giá dự kiến mà Trader phải thanh toán khi giao dịch.
Thế nhưng xét về bản chất thì tác động giá (Price Impact) và trượt giá (Slippage) vấn có sự khác biệt rõ rệt ở yếu tố tác động đến giá:
- Price Impact nói đến mức độ tác động của 1 giao dịch riêng lẻ nào đó tới giá thị trường của tài sản trong quá trình tiến hành cho tới khi hoàn tất giao dịch đó. Trader sẽ không thể tùy chỉnh tác động giá khi giao dịch.
- Slippage cũng miêu tả về sự biến động giá của một loại tài sản nhất định, tuy nhiên nó được dùng khi mà những biến động đó là do sự ảnh hưởng của những yếu tố thị trường bên ngoài với tính chất lớn hơn chứ không liên quan tới giao dịch riêng lẻ của Trader tạo ra. Ngoài ra, Trader cũng có thể tự điều chỉnh mức trượt giá theo ý muốn của mình khi tiến hành giao dịch.
Chẳng hạn như thị trường tiền điện tử thường xuyên có sự biến động mạnh mẽ, những hoạt động giao dịch tại thị trường này đều có khả năng tạo nên sự biến động về giá của token khi mà một người tiến hành thiết lập lệnh và thời điểm lệnh đó được hoàn thành, dẫn tới trượt giá. Giống như tác động giá, trượt giá cũng phụ thuộc hầu hết vào khả năng thanh khoản của tài sản giao dịch.
Tóm lại, trượt giá có thể là hậu quả của tác động giá, và tác động giá của nhà giao dịch này cũng có thể gây nên trượt giá cho những nhà giao dịch khác. Thế nhưng, không phải trượt giá nào cũng đều được tạo do tác động giá.
Phải làm gì để hạn chế Price Impact?
Price Impact sẽ cho thấy một khoảng lớn mức phí tiến hành toàn diện cho một giao dịch. Dưới đây sẽ là một số phương pháp để hạn chế Price Impact:
Tìm kiếm thị trường có mức thanh khoản cao nhất
Cho tới hiện tại thì bạn đã có thể xác định được rằng Price Impact phụ thuộc vào quy mô giao dịch đó so với quy mô của thị trường hoặc một nhóm. Sau đó, bạn muốn tìm một nhóm có mức độ thanh khoản lớn nhất trong khoảng giá mà bạn quan tâm, vì đây sẽ là nơi mà bạn có thể thực hiện giao dịch gần với mức giá của thị trường nhất. Bảng độ sâu của token tại Coingecko là một bước đầu hữu ích để phân tích điều này.
Khám phá thêm lĩnh vực ngoài thị trường DeFi
Thực tế, vì những Automated Market Makers đã tính toán về mức độ thanh khoản của mình trong một khoảng giá liên tục, điều này dẫn đến việc họ không có nhiều thanh khoản tập trung quanh giá thị trường hiện tại. Điều này đã làm cho nhiều DEX không ngừng khắc phục. Chẳng hạn như, Uniswap v3 cho phép trader tập trung thanh khoản của mình cạnh giá thị trường thực tế, điều này làm cho giá của tài sản trở nên cạnh tranh hơn với CEX.
Khi một giao dịch dịch chuyển tại sàn phi tập trung (DEX) và cùng một token giao dịch tại những thị trường khác thì sẽ xuất hiện cơ hội kinh doanh chênh lệch giá. Các nhà đầu tư chênh lệch giá thường “chạy ngược lại” giao dịch (bằng cách thực hiện giao dịch của riêng họ ngay sau đó) giúp điều chỉnh giá về mức giá thị trường thế giới.
Có thể thấy được sự tồn tại của một giao dịch có sự chênh lệch giá này là bằng chứng về sự sai lệch trong thực hiện giao dịch, vì nhà đầu tư đang tạo điều kiện cho các nhà kinh doanh chênh lệch giá. Từ đây đặt ra một thắc mắc: Liệu bạn có nên tiến hành giao dịch trên chuỗi với Price Impact lớn hơn 2-3% nếu như tồn tại những thị trường khác?
>> Xem thêm: Arbitrage là gì? Cách áp dụng chiến lượt chênh lệch giá trong giao dịch
Lưu ý về phí giao dịch
AMM (Automated Market Maker) có phí giao dịch là 0,30%, tức là giá mua tốt nhất và giá bán tốt nhất có mức chênh lệch là 0,6%. Trong trường hợp này, AMM không đưa ra một mức giá cụ thể nào cả. Hiểu theo cách khác thì kể cả khi giao dịch AMM có tính thanh khoản cao nhất, nó cũng có thể gây Price Impact khoảng 0,3%. Do đó, việc hạn chế Price Impact là rất quan trọng, nhất là với những giao dịch không có nhiều sự tác động đến giá trên sàn tập trung (CEX), do đó CEX có thể là nơi thực hiện giao dịch tốt hơn.
Mặc dù vậy, có lý do khác để trả phí cao hơn khi sử dụng DEX, như việc giữ quyền kiểm soát hoàn toàn hoặc tránh quy trình xác minh danh tính (KYC) hoặc là tiền gửi. Thế nhưng, ngay cả những tình huống đó những nhà giao dịch nên nhớ rằng mức giá giao dịch cao hơn có thể bao gồm cả yếu tố phân quyền và sự bù đắp thanh khoản.
Chia nhỏ giao dịch
Một cách để hạn chế Price Impact đó chính là chia một giao dịch lớn thành nhiều giao dịch nhỏ hơn theo thời gian. Điều này vô cùng phù hợp đối với những Trader tại sàn phi tập trung, ngay cả khi có thị trường thanh khoản bên ngoài DeFi.
>> Xem thêm: DeFi là gì? Những cơ hội và thách thức khi tham gia các dự án DeFi
Chẳng hạn như bạn có thể thực hiện mua với mức tăng 20% và để những nhà đầu tư chênh lệch giá điều chỉnh giá sau mỗi giao dịch. Năm giao dịch nhỏ kết hợp với nhau sẽ giảm sẽ gây ít tác động đến giá hơn so với một giao dịch lớn duy nhất, tuy nhiên đổi lại thì nó sẽ tốn nhiều phí giao dịch hơn và mất thời gian hoàn thành. Với các giao dịch càng lớn, phương pháp này càng hiệu quả hơn vì phí giao dịch cố định tương đương với ích lợi của việc thực hiện giao dịch tốt hơn.
Lựa chọn trực tiếp không phải lúc nào cũng là cách tiết kiệm nhất
Không phải giao dịch nào cũng có cặp token trực tiếp, và đôi khi có thì việc dùng một loại tiền tệ cầu nối khác có thể tiết kiệm hơn. Chẳng hạn như , nếu có cặp token A: B có thể là một cặp token trực tiếp, khi giao dịch A >> ETH >> B có thể tiết kiệm hơn nếu các cặp này đủ thanh khoản. Những trang tổng hợp rất hữu ích trong việc tìm kiếm những đề xuất tốt hơn.
Áp dụng trình tổng hợp DEX
Cách cuối cùng đó là bạn có thể sử dụng các trình tổng hợp DEX ví dụ như Matcha, 1inch hoặc là Paraswap. Những công cụ này hoạt động giống như định tuyến đơn hàng thông minh, nó hoạt động vì AMM sẽ bán token đầu tiên với mức giá thấp hơn token thứ 10.
Bất kỳ thời điểm nào mà token được giao dịch trong nhiều nhóm, những trình tổng hợp sẽ thực hiện giao dịch mua mua token ở tất cả các nhóm để hạn chế Price Impact lên mỗi nhóm. Thay vì phải chia nhỏ giao dịch theo thời gian trong một thị trường duy nhất, các lệnh này sẽ được tiến hành đồng thời trên nhiều thị trường. Tuy nhiên, theo trình tổng hợp đã cho thấy rằng điều này sẽ khiến cho chi phí gas cho những giao dịch này có thể cao hơn so với giao dịch đơn lẻ.
Biểu đồ 5 dưới đây: Chiến lược tối ưu để mua các mức 10 (3.200 USD), 50 (16.000 USD), 100 (32.000 USD) và 200 AAVE (64.000 USD) bằng ETH. Khi khối lượng giao dịch tăng, càng cần phân chia trên nhiều sàn giao dịch để hạn chế tác động lên từng nhóm thanh khoản.
Như vậy bài viết trên của Traderforex đã giúp bạn hiểu rõ hơn về thuật ngữ Price Impact là gì cũng như cách để nhận biết giữa Price Impact và Slippage. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp những nhà đầu tư có cái nhìn khái quát và mới mẻ hơn về tác động giá, từ đó đưa ra những quyết định đầu tư đúng đắn và phù hợp với mình.
Xem thêm:
FDV là gì? Thông tin về chỉ số Fully Diluted Valuation trên thị trường crypto
Tôi là Lê Võ Trọng Tú, một Trader Full Time với đam mê phân tích và nhiệt huyết với những con số. Hãy kết nối và chia sẻ cùng chúng tôi – TraderForex. Tôi không hứa sẽ giúp bạn “giàu nhanh”, nhưng tôi sẽ cung cấp cho bạn những “công cụ” để tạo đà phát triển tốt nhất có thể.
