Oversold là gì? Mẹo giao dịch hiệu quả khi thị trường quá bán

Trong thị trường tài chính đầy biến động, khái niệm oversold là gì chắc hẳn không còn xa lạ. Quá bán xuất hiện khi tâm lý nhà đầu tư hoảng loạn dẫn đến bán tháo ồ ạt và đẩy giá xuống quá mức. Vậy quá bán là gì? Bài viết ngày hôm nay của Traderforex sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình trạng oversold cũng như cách xây dựng chiến lược đầu tư hiệu quả để ứng phó với nó, đặc biệt trong thị trường tiền ngoại hối đầy tiềm năng nhưng cũng không kém rủi ro này.

Oversold là gì?

Trong thị trường forex, oversold (quá bán) là tình trạng giá của một loại tiền tệ bị bán tháo quá mức, khiến giá giảm mạnh và thấp hơn nhiều so với giá trị thực tế của nó. Hiện tượng này thường xảy ra khi thị trường tràn ngập những tin tức tiêu cực, gây tâm lý hoang mang và sợ hãi cho các nhà đầu tư. Họ ồ ạt bán tháo tài sản của mình, tạo hiệu ứng domino đẩy giá xuống sâu hơn.

Sau một thời gian dài chìm trong sắc đỏ, khi giá tài sản rớt xuống mức đáy do bị bán tháo quá độ, những nhà đầu tư lão luyện sẽ nhận thấy đây chính là thời điểm vàng để gom hàng. Họ nhìn thấy giá trị thực của tài sản đang bị bóp méo bởi tâm lý bi quan và đây là cơ hội tuyệt vời để mua vào với giá hời, đón đầu làn sóng phục hồi mạnh mẽ sau đó.

Tuy nhiên, đôi khi thị trường không dễ dàng như vậy. Tâm lý tiêu cực có thể kéo dài, khiến cho trạng thái oversold dai dẳng hơn dự kiến và thử thách lòng kiên nhẫn của các nhà đầu tư.

Trong thị trường forex đầy biến động, trạng thái quá bán không chỉ đơn thuần là một hiện tượng giá giảm mà còn là một cuộc chiến tâm lý đầy cam go. Khi giá tài sản lao dốc, nhiều nhà đầu tư, đặc biệt là những người mới tham gia thị trường sẽ dễ dàng bị cuốn vào “vòng xoáy hoảng loạn”, bán tháo tài sản để tránh thua lỗ càng đẩy giá xuống sâu hơn.

Tuy nhiên, trong cơn bão hoảng loạn ấy, những nhà đầu tư dày dặn kinh nghiệm lại nhìn thấy cơ hội và chờ đợi đợt hồi phục để mua vào.

Để bắt được những tín hiệu đảo chiều này, các nhà đầu tư thường sử dụng các chỉ báo phân tích kỹ thuật. Những công cụ này không chỉ giúp nhận diện trạng thái oversold mà còn dự đoán thời điểm thị trường có thể phục hồi, từ đó đưa ra quyết định mua vào sáng suốt.

Phương thức hoạt động của trạng thái Oversold trong thị trường

Giá cả trong thị trường luôn thay đổi rất khó dự đoán. Sau mỗi đợt tăng giá, thị trường sẽ điều chỉnh giảm và sau mỗi đợt giảm giá, thị trường sẽ lại tăng trở lại. Điều quan trọng nhất trong phân tích giá là tìm ra được sự thay đổi trong xu hướng hiện tại, hay chính là vị trí đảo chiều tại các điểm giá cao nhất hoặc thấp nhất. Do đó, khi thị trường bị mua quá nhiều hoặc bán quá nhiều, nó sẽ có cơ chế hoạt động như một sợi dây thun cao su trong thị trường tài chính.

Hãy tưởng tượng bạn kéo căng một sợi dây chun cao su, rồi sau đó thả tay ra. Sợi dây chun sẽ ngay lập tức trở về vị trí ban đầu. Tốc độ mà nó quay trở lại điểm xuất phát phụ thuộc vào lực kéo mà bạn đã tác động lên nó. Kéo càng mạnh, dây chun càng nhanh chóng trở lại vị trí cũ.

Thị trường tài chính cũng hoạt động tương tự như vậy. Khi giá cả tăng quá cao (tương ứng với việc kéo căng dây chun), thị trường sẽ có xu hướng điều chỉnh giảm để trở về trạng thái cân bằng hơn. Và ngược lại, khi giá giảm quá thấp, thị trường sẽ tự động điều chỉnh tăng trở lại.

Để hiểu rõ hơn về thị trường oversold, ta cùng theo dõi ví dụ sau:

Dựa vào biểu đồ giá bên trên, chúng ta có thể thấy rõ xu hướng giảm giá đang chiếm ưu thế, với áp lực bán tháo rất lớn. Trong tình huống này, mọi nỗ lực điều chỉnh giá đều trở nên vô ích. Đây là một dấu hiệu điển hình cho thấy thị trường đang trong trạng thái quá bán.

Các chỉ báo quá bán quan trọng nên biết

Relative Strength Index (RSI)

Chỉ số sức mạnh tương đối (RSI) là một trong những công cụ phân tích kỹ thuật phổ biến nhất được các nhà giao dịch sử dụng để xác định xem liệu một tài sản có đang trong tình trạng quá bán (oversold) hay không. RSI hoạt động bằng cách đo lường động lượng và tốc độ thay đổi giá của một tài sản trong một khoảng thời gian nhất định.

Chỉ số này dao động từ 0 đến 100. Khi RSI dưới ngưỡng 30, tài sản thường được coi là đang trong tình trạng quá bán, báo hiệu khả năng đảo chiều tăng giá.

Hình ảnh dưới đây minh họa biểu đồ Bitcoin, cho thấy chỉ báo RSI đã chạm xuống dưới ngưỡng 30, báo hiệu tình trạng quá bán. Quan sát lịch sử cho thấy, mặc dù mức độ phục hồi có thể khác nhau nhưng sau mỗi đợt quá bán như vậy, giá Bitcoin đều có xu hướng phục hồi trở lại.

Stochastic Oscillator

Stochastic Oscillator là một chỉ báo quan trọng trong phân tích kỹ thuật, giúp đo lường mối quan hệ giữa giá đóng cửa của một tài sản và phạm vi dao động của nó trong một khoảng thời gian nhất định. Chỉ báo này có giá trị dao động từ 0 đến 100, phản ánh mức độ mạnh hay yếu của xu hướng giá. Khi Stochastic Oscillator giảm xuống dưới ngưỡng 20, điều đó cho thấy tài sản có thể đang trong tình trạng quá bán.

Tương tự như chỉ báo RSI, giá Bitcoin thường có xu hướng tăng trở lại ngay khi Stochastic Oscillator giảm xuống dưới ngưỡng 20, cho thấy dấu hiệu quá bán. Tuy nhiên, đây không phải là một quy luật bất biến.

Ví dụ, vào tháng 9/2024, chỉ số Stochastic Oscillator đã giảm xuống dưới 20, báo hiệu tình trạng quá bán. Thế nhưng, thay vì tăng giá, Bitcoin lại tiếp tục lao dốc, kéo dài chuỗi giảm giá mạnh mẽ.

Dải Bollinger Bands

Dải Bollinger là một công cụ đắc lực trong phân tích kỹ thuật, giúp nhà đầu tư “bắt mạch” chính xác mức độ biến động của thị trường. Dựa trên đường trung bình động (Moving Average) và độ lệch chuẩn, Dải Bollinger vẽ nên một bức tranh trực quan về “sức khỏe” của giá tài sản.

Cấu trúc của Dải Bollinger bao gồm ba dải: dải dưới (Lower Band), dải giữa (Middle Band) và dải trên (Upper Band). Khi giá tài sản chạm đáy dải dưới, đó là dấu hiệu cho thấy tài sản đang ở trong vùng quá bán, báo hiệu khả năng đảo chiều tăng giá.

Làm thế nào để giao dịch hiệu quả khi xảy ra tình trạng Oversold?

Câu hỏi muôn thuở của các nhà đầu tư khi thị trường rơi vào trạng thái quá bán là: Khi nào mới là thời điểm thích hợp để xuống tiền? Đây là một thắc mắc không dễ trả lời bởi việc bắt đáy luôn đi kèm với rủi ro nhất định. Tuy nhiên, có một số chiến lược được nhiều nhà đầu tư áp dụng và đánh giá là hiệu quả. Vậy các chiến lược giao dịch khi thị trường oversold là gì? 

Tham khảo tín hiệu từ nhiều chỉ báo khác nhau

Như chúng ta đã biết, không có công cụ nào có thể dự đoán chính xác 100% diễn biến của thị trường. Thậm chí, một số chỉ báo còn có thể bị “nhiễu” và đưa ra những tín hiệu sai lệch. Chính vì vậy, để xác định một tài sản có đang trong tình trạng oversold hay không, các nhà giao dịch thông minh thường không chỉ dựa vào một chỉ báo duy nhất. Thay vào đó, họ kết hợp nhiều công cụ phân tích kỹ thuật khác nhau để có được cái nhìn toàn diện và chính xác hơn về thị trường.

Ví dụ, khi cả chỉ số RSI dưới 30 và chỉ báo Stochastic dưới 20 cùng xuất hiện, độ tin cậy của tín hiệu quá bán sẽ cao hơn so với việc chỉ dựa vào một trong hai chỉ báo.

Bình tĩnh, tập trung quan sát xu hướng

Để giao dịch thành công khi một đồng tiền đang ở trạng thái quá bán thì sự kiên nhẫn chính là yếu tố then chốt. Giá trị của đồng coin có thể dao động trong thời gian dài từ vài ngày đến vài tuần trước khi có dấu hiệu khởi sắc. Do đó, các nhà đầu tư cần phải thật sự bình tĩnh và chờ đợi những tín hiệu rõ ràng từ thị trường.

Trong giao dịch, việc xác định đúng thời điểm vào lệnh là rất quan trọng. Ví dụ, nếu chỉ báo RSI của một tài sản giảm xuống dưới 30, nhiều người cho rằng đó là tín hiệu quá bán. Tuy nhiên, kinh nghiệm cho thấy rằng, giá của tài sản đó có thể vẫn tiếp tục giảm. Do đó, các nhà đầu tư nên chờ đợi cho đến khi chỉ báo RSI phục hồi trên ngưỡng 30 và xuất hiện các tín hiệu xác nhận khác trước khi quyết định mua vào.

Một yếu tố khác cần xem xét là khối lượng giao dịch. Nếu khối lượng giao dịch tăng trong khi giá tài sản đang ở trạng thái quá bán, có thể đây là dấu hiệu của việc tích lũy từ các nhà đầu tư. Tuy nhiên, nếu giá biến động mà không có xu hướng rõ ràng, các traders cần chờ đợi thêm thông tin để có thể đưa ra quyết định giao dịch sáng suốt.

Nắm bắt tâm lý chung của thị trường

Thị trường ngoại hối chịu ảnh hưởng lớn bởi thông tin và tâm lý nhà đầu tư. Khi có nhiều tin tức xấu, giá thường giảm sâu dẫn đến tình trạng oversold trên diện rộng. Để tránh những rủi ro tiềm ẩn, nhà đầu tư cần quan tâm đến các yếu tố sau:

Các thông tin vĩ mô

Các sự kiện trên thế giới, chẳng hạn như chính sách tiền tệ của ngân hàng trung ương, các quy định mới về tiền ngoại hối, thiên tai hoặc kết quả bầu cử, đều có thể tác động đến sự biến động của thị trường tiền ngoại hối. Khi giá ngoại tệ giảm do các thông tin tiêu cực nhưng không làm thay đổi giá trị cơ bản của chúng trong dài hạn, đó có thể là thời điểm thích hợp để nhà đầu tư xem xét mua vào.

Tháng 3 năm 2020 đánh dấu một giai đoạn đầy biến động đối với thị trường khi đại dịch COVID-19 lan rộng khắp thế giới. Đồng tiền mã hoá mạnh nhất thế giới Bitcoin đã phải trải qua một đợt giảm giá mạnh từ 9.000 USD xuống 4.000 USD chỉ trong thời gian ngắn. Thậm chí, chỉ số RSI của Bitcoin còn rơi xuống dưới ngưỡng 22, cho thấy tình trạng quá bán nghiêm trọng.

Nhờ quan sát chỉ số RSI, các nhà giao dịch đã phát hiện ra cơ hội đầu tư khi chỉ số này vượt qua ngưỡng 30 sau khi chạm đáy 22, cho thấy lực bán đã yếu đi. Họ đã quyết định mua vào Bitcoin ở mức giá khoảng 5.000 USD. Quyết định này đã mang lại kết quả tuyệt vời khi Bitcoin tăng giá trở lại mức 10.000 USD trong những tháng tiếp theo, nhân đôi số tiền đầu tư cho những người “bắt đáy” thành công.

Tâm lý chung của thị trường

Khi thị trường ở trạng thái quá bán, tâm lý giao dịch nhà đầu tư thường bị ảnh hưởng tiêu cực, họ dễ bị hoảng loạn và đưa ra những quyết định sai lầm. Các đợt bán tháo hàng loạt xảy ra khi nhà đầu tư mất niềm tin vào triển vọng của tài sản, kéo theo đó là giá giảm sâu. Một số nhà đầu tư lựa chọn cách đi ngược lại đám đông, mua vào khi thị trường hoảng loạn với niềm tin rằng giá sẽ sớm phục hồi. Tuy nhiên, thực tế cho thấy rằng sự hoảng loạn tột độ không phải lúc nào cũng là dấu hiệu cho thấy tài sản sắp tăng giá.

Một ví dụ minh họa rõ nét cho điều này là sự sụt giảm thảm hại của Bitcoin vào cuối năm 2021. Từ mức đỉnh 69.000 USD, giá Bitcoin lao dốc xuống dưới 40.000 USD, tạo ra tâm lý hoang mang cực độ trên thị trường. Nhiều nhà đầu tư cho rằng đây là cơ hội bắt đáy vì tin rằng giá sẽ nhanh chóng tăng trở lại. Thế nhưng, hy vọng của họ đã tan vỡ khi Bitcoin không những không tăng mà còn tiếp tục giảm sâu xuống dưới 30.000 USD trong những tháng sau đó. Đây là một bài học đắt giá cho thấy rằng, việc mua vào trong lúc thị trường hoảng loạn quá mức không phải lúc nào cũng là một quyết định đầu tư sáng suốt.

Sử dụng chiến thuật DCA

Đối với những nhà đầu tư không có nhiều thời gian để canh thị trường, chiến lược DCA (Dollar-Cost Averaging) là một lựa chọn tối ưu. Đây là một phương pháp đầu tư đơn giản nhưng hiệu quả, cho phép nhà đầu tư mua dần tài sản ở mức giá thấp hơn khi thị trường trải qua giai đoạn quá bán.

Một ưu điểm khác của chiến lược DCA là khả năng giảm thiểu rủi ro khi thị trường trải qua giai đoạn quá bán kéo dài mà không có sự phục hồi. Đồng thời, DCA cũng giúp nhà đầu tư tránh khỏi việc cố gắng bắt đáy thị trường, một hành động tiềm ẩn nhiều rủi ro. Thay vào đó, DCA cho phép nhà đầu tư tích lũy tài sản một cách đều đặn ở nhiều mức giá khác nhau, giúp họ có được mức giá trung bình tốt hơn và giảm thiểu tác động của biến động thị trường.

Kiểm soát rủi ro

Quản lý rủi ro là yếu tố sống còn trong thị trường ngoại hối đầy biến động. Bất kể kế hoạch giao dịch nào cũng cần được xây dựng dựa trên nguyên tắc quản lý rủi ro hiệu quả. Khi thị trường ở trạng thái quá bán, việc sử dụng lệnh dừng lỗ là một biện pháp quan trọng để bảo vệ nguồn vốn. Mức dừng lỗ nên được thiết lập dưới ngưỡng hỗ trợ gần nhất để giảm thiểu tổn thất. Đồng thời, nhà đầu tư cần tuân thủ nguyên tắc phân bổ vốn đó là không nên “bỏ tất cả trứng vào một giỏ”. Hãy chia nhỏ vốn và đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau để giảm thiểu rủi ro.

Oversold là một hiện tượng phổ biến trong các thị trường tài chính, bao gồm cả thị trường tiền tệ, thị trường cổ phiếu và thị trường forex. Nó gây ra những tác động tiêu cực trên nhiều khía cạnh, từ giá trị tài sản, tâm lý nhà đầu tư cho đến sự ổn định của toàn bộ thị trường.

Tín hiệu từ RSI hay MACD đáng tin cậy hơn?

MACD và RSI là hai công cụ phổ biến được sử dụng để xác định các cơ hội giao dịch, bao gồm cả việc tìm kiếm các điểm đảo chiều giá trong tình trạng oversold. Tuy nhiên, giữa hai chỉ báo này thì RSI thường được ưu tiên hơn vì độ chính xác và tin cậy cao hơn trong việc dự đoán các tín hiệu đảo chiều.

Số liệu thống kê cho thấy chỉ báo RSI đạt tỷ lệ thành công cao hơn và ít xảy ra các tín hiệu sai lệch hơn so với MACD. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là MACD hoàn toàn vô dụng. Trong một số trường hợp giao dịch nhất định, MACD vẫn là một công cụ hữu ích. Có nhiều yếu tố khác góp phần tạo nên sự khác biệt về độ chính xác giữa RSI và MACD.

Các yếu tố đó bao gồm:

• MACD phát huy tối đa hiệu quả khi thị trường thể hiện xu hướng rõ ràng. Ngược lại, độ tin cậy của MACD giảm sút khi thị trường có nhiều biến động hoặc điều chỉnh. Lúc này, RSI trở thành một lựa chọn ưu việt hơn, cung cấp các tín hiệu chính xác và đáng tin cậy hơn.
• Mặc dù số lượng tín hiệu mà RSI cung cấp không nhiều bằng MACD nhưng sức mạnh của RSI vẫn rất đáng kể.
• Thêm vào đó, RSI thể hiện tốt hơn MACD trong việc phân tích cơ bản.
• Đối với thị trường ngoại hối, nơi mục tiêu là giảm thiểu số lượng giao dịch và nâng cao độ chính xác thì RSI là một lựa chọn tối ưu hơn so với MACD.

Có nên giao dịch ở thị trường Oversold hay không?

Phân tích kỹ thuật được các nhà giao dịch tiền ngoại hối sử dụng để dự đoán biến động giá dựa trên dữ liệu lịch sử. Khi giao dịch dựa trên xác suất, mục tiêu chung của tất cả trader là tối đa hóa tỷ lệ thành công.

Khi xem xét các mức quá bán (oversold), mục tiêu chính của nhà giao dịch là tích hợp chúng vào chiến lược giao dịch của mình để tăng khả năng sinh lời một cách nhất quán. Tuy nhiên, việc chỉ dựa vào một chỉ báo duy nhất như RSI hoặc stochastic mà không có sự kết hợp với các yếu tố khác có thể khiến nhà giao dịch phải đối mặt với những rủi ro không đáng có.

Vậy những chỉ báo dao động nào là tối ưu nhất? Kỹ thuật hiệu quả nhất là sử dụng phối hợp các chỉ báo dao động chẳng hạn như kết hợp các chỉ báo xác nhận thứ cấp và phân tích hành vi giá.

Ví dụ: Giả sử bạn là một nhà giao dịch hành động giá, bạn sẽ tìm cách xác định xu hướng thị trường và tìm kiếm cơ hội mua vào khi giá giảm về vùng hỗ trợ trong một xu hướng tăng.

Ở trường hợp trên, nếu giá tăng chạm mức hỗ trợ và chỉ số RSI đồng thời vượt qua ngưỡng 30, nhà giao dịch có thể cân nhắc khả năng giá sẽ tăng trưởng mạnh mẽ.

Việc đánh giá độ tin cậy của các mức oversold cho phép chúng ta dễ dàng đưa chúng vào chiến lược giao dịch. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu tài chính, nhà giao dịch cần kết hợp sử dụng các công cụ kỹ thuật khác. Các chỉ báo xung lượng thường phát huy hiệu quả khi giá di chuyển theo xu hướng. Nhưng trên tất cả, mức giá vẫn là yếu tố then chốt mà bất kỳ nhà giao dịch nào cũng cần trang bị cho mình.

>> Xem thêm:

Overbought là gì? Dấu hiệu cảnh báo và cách giao dịch hiệu quả

Khi nào nên dùng lệnh Stop Limit? Mẹo tối ưu lợi nhuận

Vì sao Gamma Squeeze có thể đẩy giá cổ phiếu tăng vọt?

Oversold là gì? Đây là các vùng giá then chốt, nơi tiềm ẩn khả năng đảo chiều, tạo ra các cơ hội giao dịch đầy tiềm năng. Các mức này có thể được áp dụng trên nhiều loại thị trường, bao gồm ngoại hối, cổ phiếu, tiền điện tử và chỉ số. Để xác định các mức bán quá mức, chúng ta có thể sử dụng phân tích kỹ thuật, ví dụ như quan sát biểu đồ giá và sử dụng các chỉ báo. Hy vọng những thông tin trên của Traderforex sẽ hữu ích với các bạn trên hành trình đầu tư của mình. Chúc các bạn thành công!