Front Running là gì? Cách chống lại front-running bots hiệu quả

Front running là gì? Giao dịch chạy trước là hành vi lợi dụng thông tin chưa được công khai về các lệnh giao dịch sắp được thực hiện để đặt lệnh trước, nhằm trục lợi cá nhân và gây bất lợi cho những người tham gia thị trường khác. Đây là một dạng thao túng thị trường, vi phạm nguyên tắc công bằng và minh bạch trong giao dịch. Vậy bản chất của front running là gì? Trong bài viết này, traderforex sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về hiện tượng này và cách phòng tránh rủi ro từ nó nhé.

Front Running là gì?

Trong lĩnh vực tài chính, front running là một chiến thuật phi đạo đức thường xuất hiện trong giao dịch chứng khoán, khi một cá nhân hoặc tổ chức sử dụng thông tin nội bộ để đặt lệnh trước khi một lệnh giao dịch lớn khác được thực hiện. Điều này tạo ra lợi thế không công bằng và bị xem là hành vi giao dịch nội gián vi phạm các quy định pháp lý tại nhiều thị trường.

Không chỉ giới hạn trong chứng khoán hay DeFi, hiện tượng front running còn xuất hiện trong thị trường NFT. Một số cá nhân nắm giữ thông tin nội bộ về các bộ sưu tập sắp được niêm yết trên nền tảng NFT có thể tận dụng lợi thế này để mua trước khi công chúng tiếp cận, sau đó bán lại với giá cao hơn. Điều này tạo ra sự bất công đối với các nhà đầu tư khác và ảnh hưởng đến tính minh bạch của thị trường.

Một ví dụ điển hình là vụ việc của Nate Chastain, trưởng bộ phận sản phẩm của OpenSea vào tháng 9/2021. Ông đã bị phát hiện thực hiện giao dịch NFT trước khi các bộ sưu tập này được hiển thị trên trang chủ OpenSea, sau đó bán lại để thu lợi nhuận. Sự việc này đã gây ra làn sóng tranh cãi và làm suy giảm uy tín của nền tảng.

Các loại front-running trong thị trường tài chính hiện nay

Front-running là một chiến lược giao dịch lợi dụng thông tin chưa được công khai để thực hiện lệnh trước nhằm thu lợi nhuận. Trong thị trường hiện tại có nhiều hình thức front-running khác nhau. Dưới đây là những loại phổ biến nhất:

• Front-running cơ bản: Đây là hình thức đơn giản nhất, trong đó trader đặt lệnh dựa trên thông tin về các cơ hội có khả năng sinh lời trước khi thị trường phản ứng.
• Displacement attack: Đây là một kiểu tấn công front-running, nơi miner thay thế giao dịch của người dùng bằng giao dịch của chính họ hoặc bot nhằm chiếm lợi thế và khiến giao dịch ban đầu bị giảm hiệu quả hoặc không được thực hiện.
• Insertion attack (sandwich attack): Hình thức này liên quan đến việc kẻ tấn công chèn 2 giao dịch vào trước và sau giao dịch mục tiêu. Mục đích là thao túng giá để hưởng chênh lệch mà không cần nắm giữ tài sản. Các giao dịch bị sandwich attack thường chịu mức trượt giá cao hơn.
• Suppression attack: Trong trường hợp này, miner cố tình trì hoãn giao dịch có tiềm năng mang lại lợi nhuận nhưng có mức trượt giá thấp. Nếu người dùng muốn giao dịch được thực hiện nhanh hơn, họ buộc phải tăng mức trượt giá tạo cơ hội cho miner hưởng lợi.

Cơ chế hoạt động của Front Running là gì?

Dựa vào các nội dung trên, ta có thể suy ra cơ chế hoạt động của front-running như sau:

• Phát hiện giao dịch mục tiêu: Bot theo dõi mempool và nhận diện các giao dịch có khả năng bị front-run, thường là những giao dịch có độ slippage cao hoặc ảnh hưởng mạnh đến giá thị trường.
• Chèn lệnh mua trước: Ngay sau khi phát hiện, bot đặt một lệnh mua với khối lượng hợp lý ngay trước giao dịch của người dùng, nhằm đảm bảo giá chưa biến động quá mạnh trước khi lệnh gốc được thực hiện.
• Thoát vị thế để chốt lời: Khi giao dịch của người dùng được thực thi, bot nhanh chóng bán lượng token đã mua và hưởng lợi từ mức giá tăng do chính lệnh của người dùng gây ra. Khoản chênh lệch này chính là lợi nhuận mà bot kiếm được từ chiến thuật front-running.

Hành vi front-running có vi phạm pháp luật không?

Sự hợp pháp của front-running phụ thuộc vào loại thị trường mà nó diễn ra. Trong thị trường chứng khoán truyền thống, front-running bị coi là bất hợp pháp vì nó liên quan đến việc sử dụng thông tin nội bộ không công khai để trục lợi, vi phạm các quy định về giao dịch công bằng. Các tổ chức quản lý như SEC (Hoa Kỳ) hay FCA (Anh) có các chế tài nghiêm ngặt đối với hành vi này.

Ngược lại, trong thị trường tiền mã hóa, front-running không được coi là vi phạm pháp luật theo nghĩa truyền thống. Do blockchain hoạt động theo nguyên tắc công khai và minh bạch, mọi giao dịch đều có thể được theo dõi trên sổ cái phân tán và không có rào cản pháp lý cấm việc tận dụng thông tin công khai để đặt lệnh trước.

Hiện nay, chưa có một khung pháp lý thống nhất trên toàn cầu về vấn đề này. Một số khu vực đang xem xét cách điều chỉnh front-running trong crypto, đặc biệt là trên các sàn giao dịch phi tập trung (DEX), nhưng chưa có quy định rõ ràng nào cấm hoàn toàn hành vi này.

Tuy nhiên, nếu front-running diễn ra trên các sàn giao dịch tập trung (CEX), nơi có sự kiểm soát đối với thứ tự khớp lệnh, một số cơ quan quản lý có thể coi đây là hành vi thao túng thị trường và áp dụng các biện pháp trừng phạt.

Trong tương lai, khi các quy định pháp lý về crypto ngày càng hoàn thiện thì front-running có thể sẽ bị giám sát chặt chẽ hơn, đặc biệt là khi nó gây tổn hại đến sự công bằng của thị trường.

Front-running bot là gì?

Front-running bot hay còn gọi là MEV bot (Maximal Extractable Value), là một loại thuật toán giao dịch tự động được thiết kế để khai thác lợi nhuận từ các giao dịch chờ xử lý trên blockchain. Chúng hoạt động bằng cách quét mempool để phát hiện các lệnh có thể tác động đến giá. Sau đó, bot sẽ đặt giao dịch của mình với mức phí gas cao hơn nhằm được ưu tiên xử lý trước, từ đó tận dụng biến động giá để kiếm lợi nhuận.

Trên Ethereum và các blockchain khác, tất cả giao dịch trước khi được xác nhận đều nằm trong mempool. Đây là khu vực tạm thời lưu trữ các lệnh chờ xử lý. Các front-running bot liên tục giám sát mempool để phát hiện các giao dịch có thể mang lại lợi nhuận.

Nhờ tốc độ xử lý cực nhanh đôi khi chỉ tính bằng mili giây, các bot này có thể ngay lập tức phân tích thông tin, tính toán khối lượng giao dịch tối ưu và đặt lệnh với mức ưu tiên cao hơn để vượt trước các giao dịch khác.

Một trong những chiến lược phổ biến của front-running bot là khai thác các giao dịch bổ sung thanh khoản vào nhóm AMM (Automated Market Maker). Khi phát hiện một giao dịch nạp thanh khoản sắp diễn ra, bot sẽ đặt lệnh mua trước bằng cách trả phí gas cao hơn để được ưu tiên xác nhận trong cùng một khối. Sau khi thanh khoản tăng lên và giá thay đổi, bot có thể thực hiện lệnh bán để thu lợi nhuận từ sự chênh lệch giá.

Các bot này theo dõi chặt chẽ độ trượt giá, khối lượng giao dịch và phí gas để điều chỉnh chiến lược đặt lệnh sao cho tối ưu lợi nhuận nhất từ hoạt động giao dịch của những người chơi khác trên thị trường.

Ví dụ về front-running bot

Giả sử với cặp giao dịch USDC-SAK3, chúng ta quan sát thấy giữa một lệnh mua 1 SAK3 có hai giao dịch khác (mua và bán) với khối lượng khoảng 0.4x SAK3 đều xuất phát từ cùng một địa chỉ. Đây là dấu hiệu rõ ràng của việc một bot front-running đã can thiệp và tận dụng lợi thế để kiếm lời từ giao dịch của người dùng.

Phân tích giao dịch qua txs hash thì trong hai lệnh giao dịch, bot đã thu về hơn $1,500 lợi nhuận bằng cách mua 0.4x SAK3 với giá $7,473 và nhanh chóng bán lại ở mức $9,013.

Vì sao Front-running Bot lại phổ biến trong Crypto?

Khả năng đón đầu một giao dịch trước khi nó được xác nhận là yếu tố cốt lõi trong chiến thuật front-running. Vậy điều gì khiến chiến lược này trở nên phổ biến trong thị trường Crypto?

Nguyên nhân chính đến từ cơ chế hoạt động của Ethereum và các blockchain có kiến trúc tương tự. Khi một giao dịch được gửi lên mạng lưới, nó sẽ tạm thời nằm trong mempool. Đây là nơi các miners và bots có thể quét dữ liệu để tìm ra các giao dịch tiềm năng nhằm thực hiện chiến lược front-run (giao dịch X).

Ngoài ra, một đặc điểm quan trọng của Ethereum là miners có quyền sắp xếp thứ tự xử lý giao dịch. Để tối ưu lợi nhuận, họ thường ưu tiên các giao dịch có mức phí gas cao hơn dẫn đến sự xuất hiện của MEV. Khi bot phát hiện giao dịch X trong mempool, chúng có thể thực hiện chiến lược như sau:

• Đặt lệnh mua với phí gas cao hơn X một chút để lệnh này được xử lý trước.
• Ngay sau đó, đặt lệnh bán với phí gas thấp hơn X một chút để đảm bảo thoát vị thế ngay khi X được thực hiện.
• Tận dụng khoảng chênh lệch giá do X tạo ra để thu lợi nhuận.

Chiến lược “đặt lệnh kẹp 2 đầu” này là một trong những hình thức front-run phổ biến nhất hiện nay, thường được gọi là “sandwich attack”.

Vì sao Ethereum là nơi có điều kiện lý tưởng cho front-run bot?

Ethereum được xem là một nền tảng thuận lợi để triển khai chiến lược front-running nhờ vào các đặc điểm sau:

• Tính minh bạch của mạng lưới: Mọi giao dịch trước khi được xác nhận đều xuất hiện trong mempool cho phép bot theo dõi và lập kế hoạch hành động.
• Khả năng can thiệp vào thứ tự giao dịch: Bằng cách trả phí gas cao hơn, bot có thể đẩy lệnh của mình lên trước giao dịch mục tiêu. Thậm chí, miners có thể tận dụng quyền sắp xếp giao dịch để tối ưu hóa lợi nhuận.
• Lưu lượng giao dịch cao: Với khối lượng giao dịch dày đặc và giá trị giao dịch lớn, Ethereum tạo ra vô số cơ hội cho các bot front-run.
• Tính thanh khoản không đồng đều: Một số pool thanh khoản thấp khiến giá dễ bị trượt mạnh và mở ra cơ hội khai thác chênh lệch giá.
• Hệ sinh thái mở: Bất kỳ ai cũng có thể viết hoặc mua bot front-running để triển khai chiến lược này.
• Tác động đến phí giao dịch: Việc các bot cạnh tranh nhau để thực hiện front-run làm tăng phí gas và tạo ra nguồn doanh thu đáng kể cho miners.

Làm sao để nhận diện hành vi front-running trong thị trường?

Để phát hiện front-running, các trader có thể phân tích dữ liệu giao dịch trên blockchain, bao gồm địa chỉ ví, lịch sử mua/bán NFT và các giao dịch chuyển tiền đáng ngờ.

Ngoài việc theo dõi dữ liệu on-chain, các nhà phân tích cũng nên chú ý đến các lệnh mua/bán xuất hiện sát thời điểm thực hiện giao dịch crypto trên cùng một nền tảng. Việc này giúp nhận diện các dấu hiệu của chiến thuật front-running, từ đó có biện pháp phòng tránh kịp thời.

Giải pháp hạn chế Front Running trong giao dịch là gì?

Front-running là một thách thức lớn trên blockchain gây tổn thất đáng kể cho nhiều trader. Để giảm thiểu rủi ro, cả nhà giao dịch lẫn các nền tảng phát hành có thể áp dụng những biện pháp sau:

Dành cho nhà giao dịch

Trader có thể sử dụng một số chiến lược để hạn chế nguy cơ bị front run:

• Phân nhỏ lệnh giao dịch: Chia giao dịch thành nhiều phần nhỏ giúp giảm sức hấp dẫn của nó đối với bot front-running, do lợi nhuận tiềm năng mà bot có thể khai thác bị suy giảm đáng kể.
• Giới hạn mức trượt giá (Slippage Tolerance): Thiết lập mức trượt giá thấp giúp hạn chế khả năng bot lợi dụng biến động giá để thực hiện front-running. Dù có thể làm giao dịch chậm lại, nhưng đây là biện pháp quan trọng để bảo vệ tài sản trước sự thao túng của bot.

Trong thị trường crypto, front-running là một vấn đề đáng lo ngại, đặc biệt khi thợ đào hoặc bot giao dịch tận dụng quyền kiểm soát thứ tự xử lý giao dịch để trục lợi. Dù chưa thể loại bỏ hoàn toàn giá trị khai thác tối đa (MEV), cộng đồng blockchain vẫn đang tích cực tìm kiếm các giải pháp để giảm thiểu tác động tiêu cực của nó lên nhà giao dịch.

Dành cho nhà phát triển

Có 3 hướng tiếp cận chính mà các nhà phát triển có thể áp dụng để hạn chế ảnh hưởng của MEV:

• Một cách tiếp cận là thay đổi kiến trúc blockchain nhằm hạn chế khả năng thao túng thứ tự giao dịch của thợ đào, đồng thời tối ưu hóa cơ chế sắp xếp giao dịch để giảm cơ hội trục lợi từ MEV.
• Việc cải thiện tính bảo mật của giao dịch giúp che giấu dữ liệu quan trọng, khiến các bot MEV gặp khó khăn trong việc khai thác thông tin và thực hiện các chiến lược tấn công.
• Các ứng dụng phi tập trung có thể tích hợp các cơ chế phòng vệ trực tiếp để giảm thiểu rủi ro front running, qua đó bảo vệ người dùng khỏi những tác động tiêu cực của MEV.

>> Xem thêm:

Cách nhận diện dự án có nguy cơ exit scam trước khi quá muộn

Cách sandwich attack hoạt động và mẹo tránh bị mất tiền khi giao dịch

Các dự án cung cấp giải pháp hạn chế Front Running

Nhằm giảm thiểu rủi ro từ front running, nhiều dự án đã triển khai các giải pháp đặc thù để bảo vệ người dùng. Dưới đây là một số cái tên tiêu biểu:

KeeperDAO

Để giải quyết vấn đề front-running, KeeperDAO đã phát triển Hiding Book là một mempool ẩn giúp xử lý các giao dịch và lệnh vay mà không bị bot theo dõi. Keeper bot khai thác giá trị MEV thông qua arbitrage và thanh lý tài sản, sau đó phân phối lợi nhuận cho người dùng dưới dạng token ROOK. Ngoài việc bảo vệ khỏi front-running, giao dịch trên nền tảng này còn được hưởng lợi từ việc miễn phí gas và hạn chế trượt giá.

SecretSwap

Đây là một sàn giao dịch phi tập trung (AMM) được xây dựng trên Secret Network, nó sử dụng hợp đồng thông minh SNIP-20 để mã hóa dữ liệu giao dịch. Nhờ đó, các lệnh swap được bảo mật hoàn toàn giúp ngăn chặn bot MEV thực hiện front-running bằng cách lợi dụng thông tin từ mempool.

TaiChi Network

Được phát triển bởi SparkPool, TaiChi Network hoạt động như một dịch vụ giao dịch ẩn danh cho phép các lệnh chỉ hiển thị trong nội bộ SparkPool thay vì công khai trên mempool. Cơ chế này giúp hạn chế khả năng bị các bot MEV theo dõi và khai thác.

Archer DAO

Nhằm giảm thiểu tác động của front running và trượt giá, Archer DAO đã triển khai Archer Swap là một nền tảng giao dịch phi tập trung tích hợp Archer Relay. Giải pháp này cho phép người dùng gửi lệnh trực tiếp đến các thợ đào và Flashbots MEV-Geth, bypass mempool, từ đó loại bỏ nguy cơ bị front-running, hạn chế trượt giá và giảm thiểu phí giao dịch.

Alchemist

Thông qua nền tảng mistX.io, Alchemist ứng dụng Flashbots để giúp người dùng giao dịch theo cơ chế Transaction Bundle, tương tự như cách hoạt động của Flashbots trên Ethereum. Nhờ đó, người dùng không cần trả phí gas và có thể hủy lệnh mà không bị mất phí.

1Inch

Để chống lại các cuộc tấn công sandwich attack, 1Inch đã triển khai cơ chế Virtual Rates. Cơ chế này đảm bảo rằng nếu một người dùng thực hiện mua bán tức thì một token, giá trị quy đổi của token sẽ giữ nguyên và ngăn chặn bot kiếm lời từ biến động giá nhân tạo. Cơ chế này có một khoảng thời gian chờ nhất định (decay period) thường kéo dài từ 1 đến 5 phút.

Như vậy, có thể thấy sau khi tìm hiểu front running là gì và rộng hơn là MEV (Maximal Extractable Value), thì đây là một vấn đề khó tránh khỏi trong thị trường, đặc biệt khi hệ sinh thái DeFi ngày càng phát triển. Các hình thức tấn công MEV ngày càng tinh vi tạo ra những tác động tiêu cực lớn đến trải nghiệm giao dịch. Việc tìm hiểu và sử dụng các giải pháp bảo vệ là điều cần thiết để giảm thiểu rủi ro. Hy vọng những thông tin trên sẽ giúp bạn giao dịch an toàn và hiệu quả hơn.